Autor: Komornik Warszawa

Według danych Krajowego Rejestru Długów zaległości finansowe wynoszą obecnie 45 mld zł, a zobowiązania nieuregulowane ma aż 2,2 mln Polaków. Każdy z nich jest zadłużony średnio na 20 tys. zł.

Nie ma maksymalnego okresu zajmowania konta bankowego przez komornika. Co do zasady, ma on prawo pobierać pieniądze tak długo, aż dług zostanie spłacony. Oznacza to, że blokada rachunku trwa:

Do momentu uregulowania należności: Dłużnik musi spłacić całą kwotę długu wraz z odsetkami i kosztami egzekucyjnymi.
Do czasu zniesienia egzekucji: W niektórych sytuacjach egzekucja może zostać zawieszona lub umorzona, co skutkuje odblokowaniem konta. Dzieje się tak np. w przypadku ugody między dłużnikiem a wierzycielem, orzeczenia sądu o uchyleniu tytułu egzekucyjnego itp.
Do śmierci dłużnika: W przypadku śmierci dłużnika egzekucja może zostać przekazana na spadkobierców, ale samo konto nie może być już zajęte.

Ustawa przewiduje, że komornik nie może zająć kwoty stanowiącej 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę zgromadzonej na rachunku bankowym dłużnika. Celem tego przepisu jest zapewnienie osobie zadłużonej środków niezbędnych do bieżącego funkcjonowania. Od lipca 2024 roku minimalna płaca wzrosła i wynosi 4300 zł brutto, co pociągnęło za sobą wzrost szeregu innych wskaźników uzależnionych od jej wysokości. W konsekwencji również kwota wolna od zajęcia uległa zwiększeniu do 3 225 zł brutto.

Podstawą egzekucji z nadpłaty i zwrotu podatku jest art. 9022 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, zgodnie z którym zajęcie nadpłaty i zwrotu podatku obejmuje wszelkie wierzytelności z tytułu nadpłaty lub zwrotu podatku istniejące w chwili zajęcia oraz powstałe po zajęciu. W myśl art. 92 § 3b ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, który obowiązuje od 7 lipca 2022 r., istnienie solidarnej wierzytelności o zwrot nadpłaty podatku wynikającej z art. 92 § 3 Ordynacji podatkowej powoduje, że w przypadku zajęcia wierzytelności jednego z małżonków, zajęciem zostanie objęta również wierzytelność wspólna małżonków. Małżonkowie składając wspólne zeznanie w podatku dochodowym od osób fizycznych wyrażają wolę łącznego opodatkowania swoich dochodów, co oznacza wszelkie konsekwencje z tego wynikające także te związane z prowadzeniem egzekucji wobec jednego z małżonków.

Minimalne wynagrodzenie wynosi 3600 zł brutto, zatem kwota wolna od potrąceń wynosi 2700 zł. Jednak wzrost płacy minimalnej od stycznia 2024 r. spowoduje, że wzrośnie też wiele innych wskaźników powiązanych z płacą minimalną. Od 1 stycznia 2024 r. płaca minimalna wzrośnie do 4242 zł brutto, a kwota wolna od zajęcia komorniczego — do 3055 zł. W przypadku dłużników alimentacyjnych nie ma kwoty wolnej od potrąceń. Komornik może zabrać aż 60 proc. wynagrodzenia.

• zarobki do 4242 zł brutto (3055 zł netto) – komornik nie zabierze nic z pensji,
• zarobki od 4243 do 8484 zł brutto – komornik pobierze środki przekraczające pensję minimalną,
• zarobki powyżej 8484 zł brutto (6111 zł netto) – komornik pobierze połowę wynagrodzenia.

Zgodnie z prawem i ogólnie panującymi zasadami wierzyciel (czyli osoba, której jesteśmy coś dłużni) ma prawo domagać się zapłaty swojej należności. Nie może jednak robić tego w nieskończoność, Kodeks cywilny przewiduje bowiem coś takiego jak przedawnienie roszczeń majątkowych. Roszczenia to możliwość domagania się od konkretnego podmiotu lub grupy podmiotów określonego zachowania się (działania lub zaniechania), przez które należy rozumieć wszystkie roszczenia związane z interesami majątkowymi wierzyciela, zazwyczaj wyrażane w sumie pieniężnej. Przykładowo roszczeniem majątkowym będzie żądanie zapłaty kwoty wynikającej z faktury albo zapłatyzaległego wynagrodzenia za pracę.

Następuje to w sytuacjach, gdy wierzyciel nie próbował wyegzekwować od klienta zaległych należności. Prawo przewiduje tu określony czas, jaki musi opłynąć. Co więcej, raz bieg przedawnienia długu może zostać wstrzymany, jeśli rozpocznie się mediacja, dług zostanie zaakceptowany lub zostanie wniesiona sprawa do sądu. Co najważniejsze, ignorowanie wiadomości, prób kontaktu wierzyciela nie jest sposobem na przedawnienie długu. Zapisy o podjętych próbach kontaktu będą wykorzystane w sądzie, więc pożyczkobiorca będzie musiał spłacić zobowiązanie. Jeśli jednak pożyczkodawca nie będzie się kontaktować, już po kilku latach dojdzie do przedawnienia się długu. Sam fakt przedawnienia długu nie oznacza, że ten nagle zniknął. Sąd ma prawo całkowicie uchylić zobowiązanie, jeśli wniesie się sprawę do sądu. Tu od 2018 roku obowiązują przepisy przyśpieszające cały ten proces. Przedawnienie następuje o wiele szybciej. Pomimo przeterminowania długu, sąd wciąż może nakazać jego spłatę, powołując się na „względy słuszności”. Należy jednak zaznaczyć, że dzieje się to niezmiernie rzadko. Z zasady sąd uznaje przedawnienie długu. Jeszcze do 2018 roku maksymalny czas przedawnienia mógł wynosić nawet 10 lat. Teraz jest to skrócone do 6 lat, choć najwięcej długów przedawnia się już po 3 latach. Początek biegu przedawnieniasię długów rozpoczyna się od daty, na którą wyznaczono spłatę długu (ew. datę podjęcia próby odzyskania pieniędzy). Nieco inaczej wygląda sprawa długów podatkowych – tu uwzględnia się datę końca roku kalendarzowego, w którym mają być one zapłacone. Z zasady data przedawnienia jest wyznaczana na kilka lat po rozpoczęciu biegu przedawnienia, choć przeterminowanie prawnie następuje na koniec roku kalendarzowego. Należy jednak pamiętać o tym, że czas oczekiwania jest zależny od rodzaju długu.

Do długów, które ulegają przedawnieniu zaliczają się:

Mandat- przedawnia się po 1 roku,
Roszczenia z tytułu umowy przewozu oraz przedwstępnej umowy – przedawniają się po 1 roku,
Roszczenia przedsiębiorcy z tytułu nieopłaconej faktury – przedawniają się po 2 latach,
Roszczenia wynikające z tytułu umowy sprzedaży – przedawniają się po 2 latach,
Roszczenia dostawcy z tytułu dostarczenia dostawy – przedawniają się po 2 latach,
Roszczenia z tytułu umowy o dzieło – przedawniają się po 2 latach licząc od dnia oddania dzieła,
Roszczenia za usługi telekomunikacyjne – przedawniają się po 2 latach,
Debet na koncie – przedawnia się po 2 latach, jeśli dotyczy wszelkich roszczeń związanych z umową rachunku bankowego. Termin przedawnienia co do zasady biegnie od daty, w której trzeba było spłacić debet.
Należności z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej – przedawniają się po 3 latach,
Należności z tytułu kary umownej przewidzianej w umowie pomiędzy kontrahentami – przedawnia się po 3 latach,
Dług za niezapłaconą bądź niezwróconą kaucję, przedpłatę bądź zaliczkę – przedawnia się po 3 latach.
Roszczenia z tytułu umowy o pracę – przedawniają się po 3 latach od dnia, gdy pracodawca powinien dokonać wypłaty wynagrodzenia.
Roszczenia z tytułu umowy ubezpieczeniowej – przedawniają się po 3 latach.
Zobowiązania z tytułu umowy kredytu czy pożyczki – ich przedawnienie liczone jest od dnia, w którym powstał obowiązek spłaty pożyczki lub kredytu – wtedy dług przedawnia się po 3 latach.
Zadłużenie z tytułu czynszu – przedawnia się po 3 latach,
Zadłużenie na karcie kredytowej – przedawnia się po 3 latach,
Zobowiązania podatkowe – przedawniają się po 3 latach, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał dany obowiązek podatkowy. Dotyczy to zobowiązania powstającego na skutek doręczenia decyzji z wysokością podatku przez urząd skarbowy. Uwzględnia się tu m.in. podatek od nieruchomości,
Zobowiązania podatkowe – przedawniają się w ciągu 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności danego podatku. Tu uwzględnia się podatki powstające z mocy prawa, czyli m.in. podatek dochodowy, VAT czy podatek od czynności cywilnoprawnych,
Długi spadkowe – przedawniają się po 6 latach od ich powstania, jeśli wierzyciel nie podejmie się żadnych kroków, aby wyegzekwować zapłatę,
Inne roszczenia, jakie są stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu bądź innej instytucji powołanej do rozpoznawania spraw tego rodzaju – przedawniają się po 6 latach.

źródło: https://www.gazetaprawna.pl/firma-i-prawo/artykuly/9275740,przedawnienie-dlugow-w-2023-r-kiedy-konczy-sie-mozliwosc-dochodzenia.html

Od soboty 1 lipca w życie wchodzi nowa stawka płacy minimalnej, a wraz z nią nowe limity dotyczące zajęć komorniczych. Dobra wiadomość dla dłużników jest taka, że wraz ze wzrostem płacy minimalnej, rośnie kwota wolna od zajęcia. Sumy różnią się jednak w zależności od charakteru zadłużenia, ale także i od tego, w jakim wymiarze czasu pracy jesteśmy zatrudnieni.
Od 1 stycznia płaca minimalna w Polsce została ustalona na poziomie 3490 zł brutto, czyli 2709 zł netto. Zaś od 1 lipca kwota pensji minimalnej to już 3600 zł brutto, czyli 2784 zł netto. Wskazane sumy to nie tylko kwoty najniższej pensji, ale również limity, które obowiązywać będą komornika.
Zgodnie z prawem komornik egzekwujący zadłużenie, musi zostawić na koncie dłużnika równowartość najniższej krajowej obowiązującą w danym roku podatkowym. Kwota wolna od zajęcia komorniczego różni się natomiast w przypadku osób zatrudnionych na pół lub ćwierć etatu, które zarabiają powyżej minimalnej krajowej. Wówczas kwota wolna od zajęcia komorniczego to kolejno 50 proc. i 25 proc. płacy minimalnej.
Natomiast to, ile komornik może zająć z naszej pensji, wchodząc na nasze konto, zależy od danej sytuacji. Praktyka jest różna w zależności od danej sytuacji:
100 proc. pensji komornik może zająć w wypadku wypłaty z pracy świadczonej na podstawie umowy zlecenia czy umowy o dzieło,60 proc. pensji komornik zajmie bez względu na wysokość wypłaty i dzieje się to w wypadku, gdy zadłużenie powstało w wyniku niepłacenia alimentów,50 proc. pensji komornik ma prawo zająć, gdy zarabiamy dwukrotność płacy minimalnej, a zadłużenie powstało z innych przyczyn.
Takie zasady zajęć komorniczych oznaczają, że komornik nie zabierze niczego, jeśli zarabiamy akurat kwotę wyznaczoną przez płacę minimalną. Jeśli jednak zarabiamy ponad kwotę płacy minimalnej, komornik ma prawo zabrać „nadliczbowe” pieniądze. Zasada ta jednak nie ma mocy w przypadku zadłużonych z tytułu niepłacenia alimentów – ci niezależnie od zarobków stracą 60 proc. wypłaty, a do dyspozycji zostanie im 40 proc. reszty. Co więcej, w przypadku alimenciarzy kwota wolna od zajęcia nie obowiązuje.
Warto także wspomnieć przypadek osób poniżej 26. roku życia. Ci, nawet jeśli zarabiają w oparciu o umowę o dzieło czy umowę zlecenie, mogą zachować wypłatę w wysokości płacy minimalnej. Dzieje się tak, ponieważ dostają tę pensję wolną od podatku. Oznacza to, że kwota wolna od zajęcia jest dla nich równa kwocie płacy minimalnej.

Z pewnością spotkałeś się z twierdzeniem, że praca komornika jest niezwykle niewdzięcznym zawodem. Utarte przekonania oraz bezmyślnie powtarzane mity utrwalają wizerunek komornika jako osoby, która bezdusznie odbiera majątek niewinnych ludzi.. Wbrew obiegowej opinii, komornik sądowy jest zobowiązany do przestrzegania przepisów prawa oraz etyki zawodowej. W szczególności musi przestrzegać zasad bezstronności, rzetelności, uczciwości, poszanowania prawa oraz tajemnicy zawodowej. Komornik nie może być stroną w sprawie, w której wykonuje swoje obowiązki. Nie może działać na szkodę stron ani korzystać z sytuacji, w której pełni swoje obowiązki, dla osiągnięcia korzyści majątkowej. Musi działać przede wszystkim w taki sposób, aby zapewnić stronom postępowania równe traktowanie i ochronę ich praw.
Kiedy mówimy o rzetelnym komorniku?
Istnieje wiele mitów na temat komorników i ich działalności.

Mit 1: Komornik może zabrać wszystko, co ma dłużnik.

Fakt: Komornik może zabrać jedynie rzeczy, które należą do dłużnika i są wymienione w nakazie zapłaty. Nie może zająć rzeczy, które należą do osób trzecich lub są wymienione w ustawie jako niepodlegające zajęciu, np. przedmioty osobiste, narzędzia pracy, środki transportu niezbędne do wykonywania pracy itp.

Mit 2: Komornik może wejść do mieszkania dłużnika bez jego zgody.

Fakt: Komornik może wejść do mieszkania dłużnika tylko w obecności policji i pod warunkiem że dłużnik nie chce lub nie może otworzyć drzwi. W przeciwnym wypadku komornik może wejść do mieszkania tylko za zgodą dłużnika lub po uzyskaniu nakazu sądu.

Mit 3: Komornik może zająć wszystkie pieniądze, jakie dłużnik ma na koncie bankowym.

Fakt: Komornik może zająć jedynie pieniądze należące do dłużnika, które są nadwyżką ponad kwotę określoną w ustawie jako kwota wolna od zajęcia.

Pamiętaj! Komornik działa zgodnie z literą prawa, na podstawie zasady etyki zawodowej.

Ministerstwo Sprawiedliwości chce zachęcić wierzycieli do korzystania z zabezpieczenia roszczeń w drodze egzekucji, wprowadziło więc stałą opłatę – 300 zł od takiego wniosku. Potem komornik może otrzymać od wierzyciela 10 proc. wartości mienia objętego zabezpieczeniem, ale pod warunkiem, że jego działania będą skuteczne. Chodzi o zmiany, które obowiązują od 15 kwietnia tego roku, a zostały wprowadzone pakietem nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego i m.in. ustawy z 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych. W tej ostatniej regulacji zmieniono m.in. art. 31, wprowadzając opłatę stałą od wniosku o wykonanie zabezpieczenia roszczenia pieniężnego lub europejskiego nakazu zabezpieczenia na rachunku bankowym, ma ona wynosić 300 złotych. Z kolei zgodnie z pkt. 2 w razie wykonania zabezpieczenia roszczenia pieniężnego lub europejskiego nakazu zabezpieczenia na rachunku bankowym, komornik ma pobierać od wierzyciela opłatę stosunkową w wysokości 10 proc. wartości mienia objętego zabezpieczeniem. Opłata ta podlega zmniejszeniu o 300 zł opłaty stałej. Do tej pory zgodnie z tym przepisem obowiązywała opłata stosunkowa od wniosku o wykonanie zabezpieczenia roszczenia pieniężnego lub europejskiego nakazu zabezpieczenia na rachunku bankowym w wysokości 5 proc. wartości świadczenia, które ma podlegać zabezpieczeniu. 

Komornik sądowy to organ, który podejmuje działania mające na celu wyegzekwowanie z majątku dłużnika należności dla wierzyciela. W ramach postępowania egzekucyjnego wykonuje on jedynie orzeczenie sądu i nie ma prawa oceniać zasadności obowiązku objętego tytułem wykonawczym (wyrokiem, postanowieniem, nakazem zapłaty).

Komornik może prowadzić egzekucję między innymi z wynagrodzenia za pracę, emerytury, renty, rachunków bankowych, a także ruchomości i nieruchomości. By wykonać obowiązek i zająć poszczególne składniki majątku, stosuje on przewidziane przepisami prawa środki przymusu. Egzekucja jest przymusem, ale warto pamiętać, że następuje dopiero wówczas, gdy mimo wydania sądowego tytułu wykonawczego dłużnik nie spłaca długu.

Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami roszczenia przedawniają się, co do zasady, po upływie 6 lat, w niektórych przypadkach po upływie roku, 2 lub 3 lat.

Jednak, aby odpowiedzieć na pytanie czy dług u komornika się przedawnia podkreślić należy, że w sytuacji, gdy sprawa trafiła do sądu i sąd wydał wyrok czy nakaz zapłaty, to wierzyciel, bez względu na charakter swojego roszczenia, ma 6 lat na to, by złożyć do komornika wniosek o wszczęcie egzekucji. Po tym terminie tytuł egzekucyjny przedawni się i wierzyciel nie będzie mógł już zwrócić się do komornika o ściągnięcie długu.

Nie oznacza to jednak, że dojdzie do przedawnienia w sytuacji, gdy komornik będzie prowadził przeciwko dłużnikowi egzekucję przez 6 lat i nic nie wyegzekwuje. W okresie od dnia wszczęcia postępowania egzekucyjnego do dnia jego zakończenia bieg przedawnienia ulega bowiem zawieszeniu. Dłużnik nie ma więc co liczyć, że prędzej czy później, ze względu na niemożność wyegzekwowania należności, dojdzie do przedawnienia komorniczego i zamknięcia jego sprawy. Jeśli komornik podejmie decyzję o umorzeniu egzekucji z powodu jej bezskuteczności, zacznie biec nowy 6-letni okres przedawnienia tytułu egzekucyjnego. Jeżeli przed upływem tych 6 lat wierzyciel ponownie skieruje do komornika wniosek o egzekucję, to komornik od nowa będzie prowadził postępowanie.

Tym samym do przedawnienia tytułu wykonawczego może dojść w sytuacji, gdy wierzyciel nie zdecyduje się na skierowanie sprawy do postępowania egzekucyjnego we właściwym terminie lub po przeprowadzeniu bezskutecznego postępowania egzekucyjnego skieruje sprawę do ponownej egzekucji z uchybieniem terminowi przedawnienia.

Takie niedopatrzenie może być niestety kosztowne. Wierzyciel nie dość, że nie uzyska zaspokojenia wierzytelności to zostanie dodatkowo obciążony przez komornika opłatą wynoszącą 10% egzekwowanego świadczenia.

Przy ściąganiu długów niealimentacyjnych, czyli np. kredytów, jednorazowo można zająć maksymalnie 25 procent emerytury brutto. Jeśli jednak chodzi o długi alimentacyjne, zajęte może zostać nawet 60 proc. kwoty brutto świadczenia.

Drugim limitem jest kwota wolna od potrąceń, czyli to, co mimo działań komornika, musi zostać z emerytury. Kwoty te podlegają corocznej waloryzacji.

Od 1 marca 2023 roku w przypadku egzekwowania należności niealimentacyjnych, kwota wolna od potrąceń i egzekucji wynosi 1125,26 zł. Z kolei w przypadku sum egzekwowanych na pokrycie należności alimentacyjnych wynosi 681,97 zł, a w przypadku potrącenia z tytułu opłat za pobyt osób uprawnionych do świadczeń m.in. w zakładach opiekuńczo leczniczych czy domach pomocy społecznej wynosi 272,78 zł.